حدیث 2
2- حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع قَالَ رَأَیْتُ الْخَضِرَ ع فِی الْمَنَامِ قَبْلَ بَدْرٍ بِلَیْلَةٍ فَقُلْتُ لَهُ عَلِّمْنِی شَیْئاً أُنْصَرْ بِهِ عَلَى الْأَعْدَاءِ فَقَالَ قُلْ یَا هُوَ یَا مَنْ لَا هُوَ إِلَّا هُوَ فَلَمَّا أَصْبَحْتُ قَصَصْتُهَا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ لِی یَا عَلِیُّ عُلِّمْتَ الِاسْمَ الْأَعْظَمَ فَکَانَ عَلَى لِسَانِی یَوْمَ بَدْرٍ وَ إِنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع قَرَأَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فَلَمَّا فَرَغَ قَالَ یَا هُوَ یَا مَنْ لَا هُوَ إِلَّا هُوَ اغْفِرْ لِی وَ انْصُرْنِی عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ وَ کَانَ عَلِیٌّ ع یَقُولُ ذَلِکَ یَوْمَ صِفِّینَ وَ هُوَ یُطَارِدُ فَقَالَ لَهُ عَمَّارُ بْنُ یَاسِرٍ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ مَا هَذِهِ الْکِنَایَاتُ قَالَ اسْمُ اللَّهِ الْأَعْظَمُ وَ عِمَادُ التَّوْحِیدِ لِلَّهِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ ثُمَّ قَرَأَ شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ آخِرَ الْحَشْرِ ثُمَّ نَزَلَ فَصَلَّى أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ قَبْلَ الزَّوَالِ قَالَ وَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع اللَّهُ مَعْنَاهُ الْمَعْبُودُ الَّذِی یَأْلَهُ فِیهِ الْخَلْقُ وَ یُؤْلَهُ إِلَیْهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْمَسْتُورُ عَنْ دَرْکِ الْأَبْصَارِ الْمَحْجُوبُ عَنِ الْأَوْهَامِ وَ الْخَطَرَاتِ قَالَ الْبَاقِرُ ع اللَّهُ مَعْنَاهُ الْمَعْبُودُ الَّذِی أَلِهَ الْخَلْقُ عَنْ دَرْکِ مَاهِیَّتِهِ وَ الْإِحَاطَةِ بِکَیْفِیَّتِهِ
و یقول العرب أله الرجل إذا تحیر فی الشیء فلم یحط به علما و وله إذا فزع إلى شیء مما یحذره و یخافه فالإله هو المستور عن حواس الخلق- قَالَ الْبَاقِرُ ع الْأَحَدُ الْفَرْدُ الْمُتَفَرِّدُ و الأحد و الواحد بمعنى واحد و هو المتفرد الذی لا نظیر له و التوحید الإقرار بالوحدة و هو الانفراد و الواحد المتباین الذی لا ینبعث من شیء و لا یتحد بشیء و من ثم قالوا إن بناء العدد من الواحد و لیس الواحد من العدد لأن العدد لا یقع على الواحد بل یقع على الاثنین فمعنى قوله اللَّهُ أَحَدٌ المعبود الذی یأله الخلق عن إدراکه و الإحاطة بکیفیته فرد بإلهیته متعال عن صفات خلقه
حدیث کرد مرا پدرم از پدرش از امیر المؤمنین (علیه السّلام) که فرمود یک شب پیش از جنگ بدر خضر (علیه السّلام) را در خواب دیدم و به او گفتم که مرا چیزی تعلیم کن که به آن بر دشمنان نصرت یابم گفت که بگو یا هو یا من لا هو الا هو . یعنی ای او ای کسی که او نیست مگر او و چون صبح کردم این خواب را بر رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) قصه کردم به من فرمود که یا علی اسم اعظم به تو تعلیم شده و در روز بدر این بر زبانم جاری بود و بدرستی که امیر المؤمنین (علیه السّلام) سوره « قُلْ هُوَ اَللّهُ أَحَدٌ » را خواند و چون فارغ شد فرمود که : یا هو یا من لا هو الا هو اغفر لی و انصرنی علی القوم الکافرین یعنی بیامرز مرا و یاری کن مرا بر گروه کافران و علی (علیه السّلام) در روز جنگ صفین این را میفرمود و حمله میبرد عمار بن یاسر به آن حضرت (علیه السّلام) عرض کرد که یا امیر المؤمنین این کتابها چیست و کنایه پوشیده و ناصریح سخن گفتن است حضرت فرمود که اسم اعظم خدا و عماد توحید از برای خدا است که خدائی نیست مگر از بعد از آن « شَهِدَ اَللّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ » و آخر سورۀ حشر را که از لو أنزلنا باشد تا آخر سوره خواند پس فرمود آمد و پیش از زوال چهار رکعت نماز بجا آورده و فرمود که امیر المؤمنین ( علیه السّلام ) فرمود که اللّه که به معنی خدا است معنیش معبود و پرستیده ایست که خلق در او متحیرند و به او پناه میبرند یا بسوی او باز میگردند و خدا همانست که از دریافتن دیدها مستور و از خیالها و اندیشها محجوب است .
و حضرت باقر (ع) فرمود که اللَّه، معنیش معبودیست که خلق از دریافتن ماهیت او و احاطه نمودن بکیفیتش حیران و سرگردان شده اند و عرب میگوید که اله الرجل بالام مکسور چون آن مرد متحیر شود در چیزی و از روی علم و دانش بآن احاطه نکند
و عرب مىگوید زمانى که مردى در چیزى سرگردان بوده و نسبت به آن از نظر علمى و آگاهى، احاطه نداشته باشند، گفته مىشود: (أله الرجل) یعنى مرد، متحیر شد و زمانى که نسبت به چیزى دورى کرده و از آن بترسد، گفته مىشود: (وله الرجل) یعنى مرد، دچار سختى و ترس شد. پس پروردگار، همان موجودى است که از حواس پنج گانه مخلوقات پنهان است.
و حضرت باقر (ع) فرمود که احد به معنی فرد و متفرد است یعنی تنها واحد و واحد به یک معنی است و آن جناب متفردیست که او را نظیری نیست و توحید اقرار است به وحدت و آن انفراد است و واحد متباینی است که از چیزی برانگیخته نمیشود و با چیزی یکی نمیگردد و از این جهت گفته اند که بنای عدد از یکیست و یکی از جمله عدد نیست زیرا که عدد و شماره بر یکی واقع نمیشود بلکه بر دو واقع می شود پس معنی قول آن جناب که فرموده که اللَّه احد یعنی معبودی که خلق از دریافتنش و احاطه کردن بکیفیتش حیرانند و به الهیت تنها و از صفات خلقش برتر است.